Tối ngày 21/7/1969, chiếc xe Cadillac trở gia đình da đen của cô Lillie Belle Allen lạc vào khu vực xung đột sắc tộc đã kéo dài 4 ngày tại York, bang Pennsylvania. Các nhân chứng cho biết, dù Allen ra sức vẫy tay hướng về đám lính trẻ da trắng và kêu to: “Đừng bắn”, nhưng súng vẫn nổ và đạn đã xuyên toạc cằm Allen. Cô được gia đình mang tới bệnh viện gần đó nhưng không qua khỏi. Lúc đó, Allen mới 27 tuổi.
Đến nay, 9 người da trắng đã bị buộc tội liên quan tới cái chết của Allen. Nhưng 3 trong số họ, Rick Knouse, 48 tuổi, Gregory Neff, 53 tuổi và Clarence Lutzinger, 49 tuổi, đã đồng ý làm chứng trước toà để được hưởng khoan hồng, với mức phạt có thể chỉ là 23,5 tháng tù. Một trong số họ đã khai ra vai trò của Charlie Robertson, lúc đó là cảnh sát, trong vụ bắn giết này.
Robertson, nay 67 tuổi, đảng viên Đảng Dân chủ, từng qua hai nhiệm kỳ thị trưởng York, đã phủ nhận mọi lời buộc tội và tuyên bố sẽ không từ chức theo sức ép của dư luận. Ngoài Robertson, 5 đồng phạm khác là Robert Mesersmith, Arthur Messersmith, Chauncey Gladfelter, Thomas Smith và William Ritter sẽ cùng hầu toà vào 23/7 tới. Họ đang được bảo lãnh tại ngoại. Bên công tố cho biết phiên toà có thể kéo dài 1 năm và sẽ đề nghị mức án chung thân cho 6 bị cáo.
Chị của Allen, bà Hattie Dickson, người lái chiếc Cadillac vào buổi tối định mệnh đó, cho biết: “Chúng tôi mong mỏi giờ phút này suốt 32 năm nay. Tôi cảm nhận đã tới lúc công lý và sự thật phải được lên tiếng”.
Mùa hè năm 1969, 5 đợt bạo loạn sắc tộc xảy ra trên toàn nước Mỹ, sau khi nhà đấu tranh đòi quyền dân sinh cho người da đen, mục sư Martin Luther King, bị ám sát tháng 4/1968. Tại York, cảnh sát đã phải can thiệp. Thành phố bị đốt phá. Hàng trăm người da màu bị bắt giữ.
Mai Chi (theo Reuters, 3/7)
