 |
| Người biểu tình bên ngoài toà nhà chính phủ ở thủ đô Bishkek. |
Thông tin do hãng thông tấn Kyrgyzstan tiết lộ. Giới chức nước này thừa nhận trước công chúng rằng tình hình ở một số nơi đã ngoài tầm kiểm soát của họ.
Đại diện của tổ chức An ninh và hợp tác châu Âu (OSCE) tại Trung Á Alojz Peterle cho hay Tổng thống Akayev có thể đã rời nước cộng hòa. Giới chức Kyrgyzstan không bình luận về thông tin này. Tuy nhiên nguồn tin quân sự Nga tại đây khẳng định họ không có kế hoạch sơ tán Akayev qua căn cứ quân sự của Nga, thông tin cho rằng Nga chuẩn bị một máy bay cho Akayev là không chính xác.
Trong khi đó, có dự đoán rằng Akayev đang ở văn phòng của OSCE tại ngoại ô Bishkek. Cựu ngoại trưởng Kyrgyzstan Muratbek Imanaliyev cho biết: “Nhiều khả năng ông ấy đang ở văn phòng của OSCE. Hiện giờ ông ấy không thể ở nơi nào khác được”. Tuy nhiên, phát ngôn viên OSCE tại Bishkek bác bỏ thông tin này.
Hiện những đám khói đen đặc bốc lên cao ở khu vực toà nhà chính phủ.
Cảnh sát đã dẫn các quan chức khác ra ngoài, trong đó có 3 người phải nằm trên cáng. Người biểu tình bên trong toà nhà đập phá và vứt ảnh của Tổng thống Akayev ra ngoài.
“Trong vòng 3 đến 4 ngày nữa, chúng tôi sẽ kiểm soát toàn bộ đất nước”, một thủ lĩnh phe đối lập cho biết.
Những người ủng hộ phe đối lập, đầu đeo khăn mầu vàng và hồng, lùng sục trong toà nhà, đập phá đồ đạc và cướp bóc, bất chấp sự ngăn chặn của những người tổ chức biểu tình. Những mảnh kính vỡ vương vãi khắp nơi.
Một số cửa hàng bị cướp bóc. Cảnh sát mặc dù được trang bị đầy đủ khiên và vũ khí, nhưng có vẻ không được tổ chức chặt chẽ và không sẵn sàng xử lý mạnh tay.
19h. Thủ lĩnh phe đối lập quốc gia Trung Á cam kết sẽ tổ chức bầu cử lại, sau khi đoàn biểu tình phản đối tổng thống kiểm soát toà nhà chính phủ tại thủ đô Bishkek.
“Chúng ta sẽ lập lại trật tự. Chúng ta không cho phép nạn cướp bóc tiếp diễn. Chúng ta sẽ tổ chức bầu cử và thiết lập trật tự của chúng ta”, cựu thủ tướng Kurmanbek Bakiev, một trong những nhân vật chính của cuộc biểu tình bạo động, tuyên bố.
18h (giờ trong bài là giờ HN). Các nhà lãnh đạo phe đối lập họp trong tòa nhà chính phủ, nơi có bộ trưởng quốc phòng và an ninh Kyrgyzstan. Cùng lúc, một số người biểu tình đã lọt qua hàng rào vào bên trong và rải truyền đơn từ trên cao xuống, sau khi lực lượng cảnh vệ rời các vị trí xung quanh toà nhà.
Bộ trưởng Quốc phòng và Bộ trưởng Nội vụ hiện ở trong toà nhà này, hãng tin Nga Interfax cho biết. Tuy nhiên AP cho hay các quan chức cấp cao đã rời toà nhà qua cổng phụ với sự bảo vệ của quân đội thuộc Bộ Nội vụ.
CNN cho hay Tổng thống Akayev đã lệnh cho lực lượng an ninh không được sử dụng vũ lực đối với người biểu tình.
16 giờ HN, người biểu tình đã chiếm trụ sở chính quyền thành phố Batken ở miền nam. Đây là thành phố lớn thứ ba ở nước này.
Tình hình bên ngoài và trên lối chính dẫn vào toà nhà chính phủ ở Bishkek rất căng thẳng, với một đám đông lớn hàng nghìn người biểu tình, và lo sợ đổ máu lớn có thể xảy ra.
Trước đó, cảnh sát chống bạo động đã rời một số vị trí xung quanh dinh tổng thống Kyrgyzstan và củng cố rào chắn xung quanh toà nhà. Hàng nghìn người biểu tình cố xông vào, nhưng bị lực lượng an ninh đẩy lùi.
Bên ngoài, ẩu đả bằng gậy gộc và ném đá xảy ra giữa những người ủng hộ và đám đông biểu tình phản đối Tổng thống Askar Akayev và cảnh sát chống bạo động.
Bên trong hàng rào của cảnh sát bảo vệ toà nhà là quân đội. Lực lượng cảnh sát đang được tăng cường nhằm nỗ lực giải tán đám đông biểu tình phản đối.
Ngoại trưởng Osamonakun Ibraimov hôm nay đệ đơn từ chức. Xinhua cho biết có thể tổng thống Akayev sẽ chấp nhận để ông từ chức vào cuối ngày.
Theo thông tin chưa được kiểm chứng, một người đã chết khi hai bên – đoàn biểu tình và lực lượng an ninh đụng độ. Trong khi đó Bộ trưởng Nội vụ Kyrgyzstan tuyên bố ông sẽ không cho phép sử dụng vũ lực với những người biểu tình hoà bình.
Phóng viên Reuters tại hiện trường cho hay đã có những tiếng súng nổ nhưng chưa rõ của bên nào. Trước đó, hàng trăm người ủng hộ ông Akayev mang gậy và khiên tự tạo, đã tràn vào giữa đoàn biểu tình khoảng 10.000 người của phe phản đối ở quảng trường trung tâm thành phố Bishkek.
“Đã có một cuộc ẩu đả bằng gậy và đá giữa hàng nghìn người”, phóng viên tại hiện trường cho biết. “Mọi người đang chạy tán loạn, đuổi đánh lẫn nhau và ném đá”.
Cảnh sát có mặt nhưng không can thiệp.
Lúc 3 giờ chiều (theo giờ HN), khoảng 7.000 người phản đối Tổng thống Askar Akayev tuần hành tới trụ sở chính phủ và ngăn chặn hoàn toàn đại lộ Chui ở thủ đô Bishkek, bất chấp lời cảnh báo của Bộ Nội vụ về khả năng dùng vũ lực để vãn hồi trật tự.
Tờ rơi chống ông Akayev được đoàn biểu tình tung ra khắp mọi nơi. Họ kêu gọi đương kim Tổng thống Kyrgyzstan từ chức và gọi ông là kẻ nói dối, kẻ lừa đảo. Cư dân trong các ngôi nhà hai bên đường hoan nghênh dòng người biểu tình.
Những người tổ chức cuộc phản đối kêu gọi tân Bộ trưởng Nội vụ theo đường lối cứng rắn Keneshbek Dushebayev có mặt.
Xuất hiện trước đám đông biểu tình, ông Dushebayev yêu cầu người phản đối cư xử phải phép và ông sẽ không bao giờ ra lệnh cho cảnh sát sử dụng vũ lực chống người biểu tình hoà bình. Tuy nhiên, Bộ trưởng Nội vụ cũng cảnh báo các cơ quan hành pháp sẽ ngăn chặn bất kỳ hành động nào đe doạ công chúng ở thủ đô Bishkek.
Một số nhà phân tích cảnh báo rằng tình trạng bạo loạn ở nước này có thể dẫn đến nội chiến, sau khi ông Dushebayev hôm qua tuyên bố chính phủ có thể tính đến khả năng dùng vũ lực để vãn hồi an ninh. Đây được coi như lời cảnh báo cứng rắn đối với phe đối lập đang chiếm các toà nhà chính quyền ở miền nam.
Ông Dushebayev khẳng định: “Nhiệm vụ chính yếu của chúng tôi là khôi phục trật tự trên tất cả các vùng nhưng phải hoàn toàn phù hợp với hiến pháp. Luật pháp cho chúng tôi mọi quyền hành động, bao gồm việc sử dụng vũ lực, các phương tiện đặc biệt và vũ khí”.
Cuộc bạo loạn ở miền nam Kyrgyzstan nổ ra suốt mấy ngày qua. Những người tuần hành kêu gọi Tổng thống Askar Akayev từ chức và huỷ kết quả cuộc bầu cử quốc hội. Theo các nhà phân tích, tuyên bố cứng rắn của Bộ trưởng Nội vụ chứng tỏ chính phủ Kyrgyzstan quyết tâm ngăn làn sóng biểu tình lan tới miền bắc.
Bộ trưởng nội vụ mới của Kyrgyzstan tuyên bố: “Chúng tôi sẽ không cho phép bất cứ vụ đột kích và chiếm giữ nào xảy ra tại thủ đô Bishkek”. Do đó, ngay khi xuất hiện dấu hiệu chuẩn bị có tuần hành ở thành phố này, cảnh sát chống bạo động được triển khai và giải tán cuộc tụ tập của khoảng 200 người. Ông Dushebayev cũng nhấn mạnh, lực lượng an ninh sẽ không bao giờ tấn công các công dân ôn hoà, phụ nữ, trẻ em và người già.
Nguyễn Hạnh – Ngọc Sơn (theo Reuters, BBC, CNN, Xinhua)
