Những khác biệt trong lời phát biểu của Tổng thống và người đại diện ngoại giao cho đất nước này đặt ra câu hỏi về trọng lượng lời nói của mỗi người trong chính sách ngoại giao và về lâu dài, ý kiến của ai nên được coi là đúng.
Chính quyền Mỹ hiện đang bận rộn với việc đánh giá lại chính sách – đối với Iraq rồi Hàn Quốc, đối với phòng thủ tên lửa rồi Đài Loan – để quyết định đường lối. Sự đối lập công khai và ngay trong những ngày đầu của chính quyền mới khiến cho Đảng Cộng hoà rơi vào thế khó xử, khi để cho ông Bush lựa chọn chính sách và mạo hiểm mối quan hệ đang yên ổn với các cánh khác trong nội bộ đảng.
Bên cạnh những bất đồng đối với vấn đề Iraq và bán đảo Triều Tiên, Tổng thống Bush đang phải đối mặt với những vấn đề tương tự ở Balkans, khu vực cũng có sự hiện diện của quân đội Mỹ.
Trong chuyến công du mới đây tới Trung Đông, Tướng Powell đưa ra một chính sách mới đối với Iraq. Đó là tập trung vào việc thắt chặt lệnh cấm vận vũ khí và kiểm soát việc sử dụng tiền của Iraq, đồng thời nới lỏng những quy định ảnh hưởng đến dân thường. Nhưng khi trở về, nhà đại diện ngoại giao của Mỹ nhận được các lời chỉ trích của phe bảo thủ tại Quốc hội, cho rằng ông này quá mềm mỏng trong vấn đề Iraq. Và chính sách lật đổ Tổng thống Saddam Hussein đâu? Ông Powell phải điều chỉnh đôi chút khi giải trình trước hai viện rằng chính quyền đang liên lạc với các nhóm chống đối tại Iraq và đang nghiên cứu “một số thứ khác”.
Đối với vấn đề CHDCND Triều Tiên, Bộ trưởng Powell đã trả phóng viên một ngày trước khi Tổng thống Hàn Quốc, Kim Tê Chung tới rằng chính quyền mới của Tổng thống Bush sẽ tiếp tục các cuộc đàm phán mà ông Clinton chưa hoàn tất. Lời phát biểu này có thể hiểu là chính quyền mới sẽ tiến hành các cuộc đàm phán về vấn đề tên lửa với CHDCND Triều Tiên.
Ngay ngày hôm sau, vị tướng này phát biểu: “Chúng ta không nhận định đúng về bản chất của nguy cơ đe doạ” từ phía CHDCND Triều Tiên. Sau đó, ông Bush nói hiện vẫn chưa rõ là Bình Nhưỡng có “tuân thủ tất cả các điều khoản trong hiệp định” hay không.
Hai ngày sau, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Richard Boucher cho biết Tướng Powell luôn nhất trí chính sách của chính quyền về “tính hiện thực”, “lưu tâm tới các hoạt động phổ biến vũ khí hạt nhân”.
Văn Bình (theo New York Times, 14/3).
